Gıda güvenliği, insan sağlığı için öncelikli konuların başında gelir. Bu nedenle gıda katkı maddelerinin sağlık üzerindeki etkileri sıklıkla haber konusu olmaktadır. Bu haberlerin bir bölümünde, bilimsel temeli olmayan ve çoğunlukla da uydurma bir bilgiden yola çıkılarak toplumda gereksiz bir tedirginlik yaratılmaktadır. Gıda güvenliği konusundaki öncelikler belirlenemez ve toplumun dikkati gereksiz konulara yoğunlaştırılırsa, gerçek riskler göz ardı edileceğinden insan sağlığı bundan zarar görecektir.
Gıda güvenliği konusunda uzman olan bilim insanlarına göre, gıdaların neden olduğu sağlık sorunları içinde ön sırayı gıdalardaki mikrobiyolojik kirlenme almaktadır. Bunun ardından ikinci sırada gıdalardaki kontrol edilmeyen kimyasal kirlilikler bulunmaktadır. Gıda katkıları işlenmiş gıdaların üretiminde, değişik amaçlarla kullanılan maddelerdir. Gıdaların üretimi sırasında teknolojik işlemlere yardımcı olma, gıdanın raf ömrü denilen üretimden tüketime kadar olan süreçte mikrobiyolojik bozulmayı önleme, dayanıklılığı arttırma, besleyici değeri koruma, renk, görünüş ve lezzet gibi duyusal özellikleri düzeltme gibi fonksiyonlar gıda katkı maddeleri ile sağlanır. Diğer bir deyişle gıda katkı maddeleri gıdalara istemediğimiz halde bulaşan gıda kontaminantlarının aksine gıdalara kontrollü olarak katılan maddelerdir.
Gıda katkı maddelerinin kullanılmasında çeşitli uluslararası düzenlemeler söz konusudur ve tüm gelişmiş ülkelerde aynı kullanım kuralları geçerlidir. Halk sağlığının korunmasında temel yaklaşım bu uluslararası kuralların uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesidir. Bu temel yaklaşım yerine, herhangi bir katkı maddesinin bilimsel temelden yoksun olarak tartışma konusu yapılması zaman kaybı olarak görülmelidir. Kullanılan bir gıda maddesinin insan sağlığı yönünden yeniden değerlendirilmesine ihtiyaç duyulursa bu Türkiye’nin de dahil olduğu uluslararası kuruluşlara bağlı bilim kurulları tarafından yapılmaktadır. Bu kurulların kararları vakit geçirilmeden uygulamaya yansıtılmaktadır.
Gıda katkı maddelerinin kullanımında tüketici sağlığının korunmasına yönelik uluslararası düzenlemeler ve standartlar hakkında web sitemizde bilgi edinebilirsiniz.
ULUSLARARASI GIDA GÜVENLİĞİ STANDARDI ISO 22000
ISO (International Standard Organisation) tarafından hazırlanan ve 2005 yılı Eylül ayında yayınlanan ISO 22000:2005 standardı, ‘Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi’ olarak yayınlanmış ilk uluslar arası standarttır. Bu standart Uluslararası Standart Örgütü (ISO)’nun ISO/TC 34.teknik komite tarafından bütün dünyadaki dernekler ve gıda uzmanlarının da bir araya gelmesiyle geliştirilerek yayınlanmıştır.
27.01.2006 tarihinde ISO 22000:2005 standardı, TS-EN-ISO 22000 standardı olarak Türk Standartları Enstitüsü tarafından yayınlanmış ancak daha sonra iptal edilerek yerine 24.04.2006 tarihinde TS-EN-ISO 22000 standardı ‘Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri – Gıda Zincirindeki Tüm Kuruluşlar İçin Şartlar’ yayınlanmış olup, standart üzerindeki redaksiyonel düzeltmeler devam etmektedir. Bu standardın yayınlanması ile TS 13001 – HACCP standardı iptal edilerek, yürürlülükten kaldırılmıştır.
ISO 22000:2005 uluslararası bir standarttır ve yiyecek, içecek sunumu (catering) ve paketleme firmaları dahil ‘‘tarladan sofraya’’ gıda zincirindeki tüm kuruluşları kapsayan bir Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminin Şartlarını tanımlar.
Bu yönetim aracı, birinci kademe üreticiden, ürün üreticileri, yem üreticileri, tüm gıda üreticileri, ambalaj malzemesi üreticileri, hammadde veya katkı maddeleri üreticileri, temizlik ve sanitasyon ajanları üreticileri, imalatçılar, depocular ve taşımacılar boyunca, toptancılara, perakendecilere ve gıda hizmeti verenlere kadar herkes tarafından kullanılan, uluslararası tanınan bir sistem olmasına ek olarak, baştan başa bütün gıda endüstrisinin kullanabileceği ortak bir çatı sağlıyor.
Standardın, büyüklük ve karmaşıklık gözetmeksizin bu kadar geniş bir kapsama alanı olduğundan jenerik bir yapıya sahiptir.