23 Şubat 1947 yılında kurulmuş olan ISO (Uluslararası Standart Organizasyonu) 138 ülkenin ulusal standart hazırlama kuruluşlarını bünyesinde toplayan sivil bir federasyondur.
ISO’nun misyonu , tüm dünyada standardizasyonu teşvik ederek entellektüel, bilimsel, teknolojik ve ticari faaliyetlerde işbirliğini geliştirirken, ürün ve hizmetlerin uluslararası dolaşımını sağlamaktır. Diğer taraftan farklı ülkelerde veya bölgelerde benzer teknolojiler için geliştirilen farklı standartlar zaman zaman ticaret için teknik engel olarak kullanılmaktadır. İşte ISO’nun günümüzdeki en önemli işlevi ISO 9000 kalite yönetim standartları ve diğer ürün standartları gibi uluslarararsı kabul görmüş standartlar hazırlayarak ticaretin önündeki bu tip teknik engelleri ortadan kaldırmaktır.
ISO’nun yayınladığı bir uluslararası standart üyesi olan tüm ülkeleri temsil eden kuruluşların anlaşması sonucunda ortaya çıkar. Uluslararası standartlar ISO bünyesinde yer alan Teknik Komiteler (TC) ve Alt Komiteler (SC) tarafından 6 adımlı bir süreç sonunda oluşturulur:
Standart hazırlama alanının Birleşmiş Milletleri olarak kabul edilen ISO, bu yaklaşım amaç ve hedefler doğrultusunda dünyada ticaret ve sanayinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için vazgeçilmez olan uluslararası örgüt olarak hizmetlerini sürdürmektedir.
TSE ISO’nun üyesi ve Türkiye deki tek temsilcisidir. Bu temsilcilikle TSE, ISO’nun yürütmekte olduğu standart hazırlama çalışmalarına, TSE bünyesinden veya sanayiden uzmanlarla birlikte katılmakta ve katkıda bulunmaktadır.
ISO Standart Oluşum Aşamaları
Teklif aşaması: Yeni bir uluslararası standart ihtiyacının onaylanmasıdır. (Standart gereksinimi genellikle ilgili sanayi kolu temsilcileri veya üreticileri tarafından bir ISO üyesi kuruluşa başvurularak ortaya konur.) Yeni standart hazırlama teklifi ilgili TC/SC üyeleri tarafından oylanır.
Hazırlık aşaması: İlgili TC/SC içinden uzmanlar ve bir başkandan oluşan bir çalışma gurubunun çalışma taslağını hazırlamasıdır. Üzerinde uzlaşılan çalışma taslağı görüşülmek üzere ilgili komiteye gönderilir.
Komite aşaması: İlk Komite taslağı oluşturularak ISO Genel Sekreterliği’ne kaydı yapılır. TC/SC üyelerinin yorum ve oyları sonucunda teknik içerik üzerinde uzlaşmasıyla son halini alan metin Taslak Uluslararası Standart (DIS) olarak sunuma hazır olur.
Soruşturma aşaması: Taslak Uluslararası Standart (DIS) ISO Genel Sekreterliği tarafından ISO üyesi kuruluşlara 5 ay boyunca yorumlanması ve onaylanması için gönderilir. Bu oylama sonucunda tüm oyların /4 ‘ünden fazla olumlu ve TC/SC üyelerinin oylarının da 2/3’u olumlu ise, Son Taslak Uluslar arası Standart (FDIS) olarak sunulması uygun olur.
Onay aşaması: Son Taslak Uluslar arası Standart (FDIS) ISO Genel Sekreterliği tarafından ISO üyesi kuruluşlara 2 ay içinde kabul/red biçiminde oylanmak üzere gönderilir. Bu oylama sonucunda tüm oyların /4 ‘ünden fazla olumlu ve TC/SC üyelerinin oylarının da 2/3’u olumlu ise, Son Taslak Uluslar arası Standart (FDIS) olarak sunulması uygun olur.
Yayın aşaması: Son Taslak Uluslararası Standart (FDIS) onaylandıktan sonra üzerinde yalnızca gerekli görülen yazım düzeltmeleri yapılabilir. Son metin hazırlandıktan sonra uluslararası standartları yayınlayan ISO Genel Sekreterliği’ne gönderilir.
ISO bünyesinde standart çalışmaları yürüten 187 Teknik Komite ,
552 Alt Komite ve 2100 Çalışma Grubu vardır. 31/Aralık/2000 itibarıyla, ISO’nun yayınladığı 13025 Uluslarlarası standart ve standart niteliğinde doküman bulunmaktadır.
ISO bünyesinde her ülkeyi bir kurum temsil eder. Türkiye’yi ISO’da Türk Standartları Enstitüsü (TSE) temsil etmektedir. TSE, 1955 yılından beri üyesi olduğu ISO’nun 35 Teknik Komitesi ile 89 Alt Komitesinin asal üyesidir.